Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Tarnowie, V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Zbigniew Miczek

Protokolant: Monika Wierciak

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2024 roku, w T.

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M.

przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej w Z.

o zapłatę

I.  powództwo oddala;

II.  zasądza od strony powodowej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz strony pozwanej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w Z. kwotę 1.817,00 złotych ( słownie: jeden tysiąc osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty;

III.  nakazuje pobranie od strony powodowej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w M. na rzecz Skarbu Państwa – Dyrektora Sądu Rejonowego w Tarnowie kwotę 476,64 złotych ( słownie: czterysta siedemdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt cztery grosze) tytułem nieuiszczonej części kosztów procesu.

Sędzia Zbigniew Miczek

Sygn. akt V GC 320/22

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 19 grudnia 2024 roku

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 327 ¹ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku sporządza się w sposób zwięzły, w związku z czym w niniejszym uzasadnieniu w zakresie twierdzeń stron odwołano się do treści ich pism procesowych

W pozwie złożonym w dniu 12.09.2022 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w M. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w Z.kwoty w wysokości 10.000,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 8.07.2022 roku do dnia zapłaty, a także o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu ( k. 3-8)

Na uzasadnienie żądania pozwu strona powodowa wskazała, że odstąpiła od zawartej ze stroną pozwaną umowy sprzedaży, z uwagi na wady rzeczy sprzedanej.

Strona powodowa wyjaśniła, że była zainteresowana kupnem 10.000 ton nasion r. od strony pozwanej. Warunkiem zakupu było ich wyczyszczenie, a także osiągnięcie poziomu kiełkowania nasion na poziomie 98 %, co miały potwierdzić badania. Strona powodowa wskazała, że pobrała od strony pozwanej próbkę nasion, a następnie przekazała ją do badań, które potwierdziły poziom kiełkowania w wysokości 98 %. W związku z tym, strona powodowa zamówiła u strony pozwanej 2.500 kg nasion, które zostały jej dostarczone 5.05.2022 roku. Strona powodowa podała, że przy zakupie zaznaczyła stronie pozwanej, że nasiona r. były przeznaczone do hodowli kiełków i że wskaźnik kiełkowania był główną determinantą wyboru dostawcy.

Strona powodowa podniosła, że po zakupie nasion przekazała materiał do badań, aby potwierdzić poziom kiełkowania nasion. Badanie wykazało poziom kiełkowania na poziomie 78 %. Strona powodowa zgłosiła to stronie pozwanej, która zadeklarowała zwrot ceny sprzedaży, w przypadku jeśli poziom kiełkowania będzie poniżej oczekiwań strony powodowej. Próbka nasion została ponownie przekazana do badania, które wykazało poziom kiełkowania w wysokości 73 %. Strona powodowa chciała się skontaktować ze stroną pozwaną, jednak bezskutecznie. Strona powodowa złożyła stronie pozwanej 10.06.2022 roku oświadczenie o zwrocie nasion z uwagi na niski poziom kiełkowania i odesłała jej nasiona. Strona pozwana w dniu 13.06.2022 roku odmówiła przyjęcia zwrotu, zaś w piśmie z dnia 1.07.2022 roku wezwała stronę powodową do zapłaty 800,00 złotych z uwagi na dokonanie korekty faktury o wartość podatku VAT.

Strona powodowa powołała się na prywatną opinię zleconą dnia 14.07.2022 roku Głównemu Inspektoratowi Ochrony Roślin i Nasiennictwa Centralnemu Laboratorium Oddziału w O., zgodnie z której treścią, kiełkowanie nasion było na poziomie 53 %, przy czym stwierdzono 21 % siewek nienormalnych oraz 26 % siewek martwych. Strona powodowa podniosła, że wynik wskazanych badań potwierdził, że nasiona sprzedane przez stronę pozwaną nie posiadały właściwości prezentowanych przez nią w próbce, a także niezbędnych dla nasion r. przeznaczonych na hodowlę kiełków. W ocenie strony powodowej materiał, który ta otrzymała do zbadania parametrów czystości i kiełkowania był inny niż ten, który został jej dostarczony.

Strona powodowa podniosła, że strona pozwana nie wymieniła rzeczy wadliwej na wolną od wad, odmówiła odbioru rzeczy wadliwej i nie dokonała zwrotu zapłaconej ceny.

W dniu 20.09.2022 roku Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tarnowie V Wydziale Gospodarczym wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym uwzględnił żądanie pozwu w całości ( k. 49).

Od powyższego nakazu zapłaty sprzeciw złożyła strona pozwana, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu.

Strona pozwana zarzuciła brak istnienia dochodzonego roszczenia, brak legitymacji procesowej czynnej po stronie powodowej, jak i brak legitymacji biernej po swojej stronie.

Strona pozwana podała, że zawarła ze stroną powodową umowę sprzedaży r. w ilości 2.500 g za cenę 10.000,00 złotych „netto”.

Strona pozwana zaprzeczyła, ażeby kiedykolwiek zapewniała stronę powodową o tym, że nasiona osiągną poziom kiełkowania w wysokości 98 %. Jeszcze przed sprzedażą strona pozwana informowała stronę powodową, że towar jest taki, jak widać. Przy tym, strona pozwana nie oferowała materiału siewnego. Strona pozwana nadmieniła tu, że nasiona r. nie służą wyłącznie do kiełkowania, a mogą być spożyte w niezmienionej formie, nadto znajdują zastosowanie w medycynie. Zdrowe ziarno nie posiada terminu przydatności, jeżeli chodzi o jego spożycie (nie kiełkowanie).

Strona pozwana podała, że zgodziła się przeprowadzić czyszczenie produktu i w związku z tym zakupiła separator optyczny za kwotę 55.000,00 złotych.

Strona pozwana zaprzeczyła temu, aby jej pracownik miał zapewnić o przyjęciu nasion i zwrocie ceny sprzedaży, jeżeli poziom kiełkowania będzie poniżej poziomu oczekiwań.

Strona pozwana zakwestionowała przedstawione przez stronę powodową badania i stwierdziła, że nie ma żadnej pewności co do tego, że próbki pochodziły od pozwanej, a co więcej, to sama strona powodowa badania wykonała.

Odnosząc się jeszcze do przeprowadzonych przez stronę powodową badań, strona pozwana wskazała, że wraz z upływem czasu r. traci swoje właściwości siewne (w przeciwieństwie do właściwości spożywczych ziarna zdrowego) i jest to proces całkowicie niezależny od strony pozwanej. Przy tym, na termin przydatności nasion jako materiału siewnego wpływa szereg czynników, w tym sposób przechowywania. Strona pozwana podkreśliła, że nigdy nie oferowała materiału siewnego, o czym wiedziała strona powodowa.

Strona pozwana zaprzeczyła, by otrzymała od strony powodowej pismo z dnia 1.07.2022 roku, które miało stanowić odpowiedź na wezwanie do zapłaty kwoty w wysokości 800,00 złotych.

Strona pozwana stwierdziła, że brak było jakichkolwiek podstaw do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy, które było w całości nieskuteczne. ( k. 58-59v)

Postanowieniem z dnia 4.11.2022 roku Sąd Rejonowy w Tarnowie V Wydział Gospodarczy oddalił wniosek strony powodowej o udzielenie zabezpieczenia. ( k. 73)

W dniu 16.11.2022 roku strona powodowa przedłożyła pismo przygotowawcze, w którym podniosła, że wielokrotnie informowała stronę pozwaną, że poszukiwała nasion r. na kiełkowanie. Tym samym, zarówno czystość materiału siewnego, jak i poziom kiełkowania były dla niej kluczowe przy wyborze dostawcy.

Strona powodowa podniosła też, że sprzedawca zapewnił ją, że nasiona r. posiadały kiełkowanie na poziomie powyżej 90 %. Strona powodowa wskazała, że każdorazowo przed zakupem nasion, dokonuje ona oceny czystości materiału, jak i poziomu kiełkowania. Strona powodowa podniosła, że to sama strona pozwana przekazała jej ważącą ok. 0,5 kg próbkę do badania. Strona powodowa podała, że zawsze po zakupie nasion poddaje ona je kolejnym badaniom i jeśli parametry są zgodne z ustaleniami, dopiero wówczas towar jest wprowadzany do obrotu. Strona powodowa podniosła, że strona pozwana wiedziała o tym, że nasiona poddane zostały przez nią badaniom. Strona pozwana podczas negocjacji akceptowała sposób weryfikacji kiełkowania. Strona powodowa podniosła, że jej oświadczenie o odstąpieniu od umowy było skuteczne.

Strona powodowa podniosła, że przedstawione przez nią badania były rzetelne. Badania w zakresie kiełkowania zostały przeprowadzone przy użyciu właściwego sprzętu do wykonywania pomiarów, a pracownik, który wykonywał próby, posiadał wiedzę i umiejętności do ich przeprowadzenia. Co więcej, badanie przeprowadziło także państwowe laboratorium. Strona powodowa wskazała, że przechowywała nasiona r. według zasad (...). Wbrew twierdzeniom strony pozwanej, ta oferowała nasiona r. jako materiał siewny i miała ona wiedzę, że takiego rodzaju produktu szuka strona powodowa. ( k. 76-81)

W odpowiedzi, w dniu 21.12.2022 roku strona pozwana przedłożyła pismo przygotowawcze, w którym podtrzymała dotychczasowe stanowisko w całości.

Strona pozwana zarzuciła, że wyniki przedstawionych badań pochodzą wprost od strony powodowej, a ich wiarygodność budziła poważne wątpliwości. Strona pozwana nie miała dostępu do realizowanych badań oraz nie widziała procesu ich przeprowadzania.

Strona pozwana podała, że r. jaką dysponowała, pochodziła z jednych i tych samych zbiorów i to na stronie powodowej ciąży ciężar dowodu w niniejszej sprawie. ( k. 103-104)

Na rozprawie w dniu 21.03.2024 roku Sąd postanowił na zasadzie art. 458 ⁵ § 1 i § 4 k.p.c. oddalić wnioski dowodowe strony powodowej zgłoszone w piśmie z dnia 8.11.2022 roku jako w oczywisty sposób spóźnione.

Postanowieniem z dnia 3.06.2024 roku Sąd Rejonowy w Tarnowie postanowił nie uwzględniać zastrzeżenia strony pozwanej w trybie art. 162 § 1 k.p.c. w zakresie dopuszczenia dowodu z wstępnej opinii biegłego ( k. 198).

Na rozprawie w dniu 3.09.2024 roku Sąd zobowiązał pełnomocnika strony powodowej do uiszczenia w terminie 2 tygodni zaliczki na koszty opinii biegłego w kwocie 2.000,00 złotych pod rygorem pominięcia tego dowodu.

W dniu 20.09.2024 roku ustalono z pracownikiem Oddziału Finansowego, iż nie została uiszczona zaliczka w kwocie 2.000,00 złotych.

Postanowieniem z dnia 8.10.2024 roku Sąd Rejonowy w Tarnowie postanowił pominąć wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ( k. 268).

Zgodnie z art. 130 ⁴ § 1 k.p.c. strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami, obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w wysokości i terminie oznaczonym przez sąd, a jeżeli więcej niż jedna strona wnosi o podjęcie czynności, sąd zobowiązuje każdą stronę, która z czynności wywodzi skutki prawne, do uiszczenia zaliczki w równych częściach lub w innym stosunku według swego uznania. Dalej §2, 3 i 4 tego przepisu opisują tego przepisu opisują przebieg postępowania w przedmiocie wezwania o zaliczkę, przy czym ostatni z nich wskazuje, że sąd podejmie czynność połączoną z wydatkami, jeżeli zaliczka zostanie uiszczona w oznaczonej wysokości. Natomiast § 5 tegoż przepisu stanowi, że w razie nieuiszczenia zaliczki sąd pominie czynność połączoną z wydatkami.

Skoro strona powodowa prawidłowo wezwana do uiszczenia zaliczki nie uczyniła tego, to Sąd pominął dowód z opinii biegłego.

Zgodnie z art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. uzasadnienie wyroku winno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strona pozwana ma klientów, którzy sprawdzają jej nasiona. Jeśli klient strony pozwanej życzy sobie, aby sprawdzić poziom kiełkowania, to jest możliwość wysłania ziaren do profesjonalnego laboratorium.

Dowód:

- zeznania świadka A. P. – k. 136-136v;

A. P. wyhodował m.in. nasiona r. dla pewnej firmy, która nie odebrała zamówienia w całości. Postanowił on znaleźć kupca na pozostałe nasiona i w tym celu skontaktował się ze stroną powodową.

Dowód:

- zeznania świadka A. P. – k. 136-136v;

- zeznania świadka D. P. – k. 171-174;

- przesłuchanie za stronę powodową R. W. – k. 174v-175v;

Strona powodowa sprzedaje nasiona na kiełki. Wszystkie nasiona, którymi handluje strona powodowa mają charakter siewny.

Dowód:

- przesłuchanie za stronę powodową R. W. – k. 174v-175v;

Strona powodowa zakupiła u strony pozwanej 2.500 kg nasion r. za kwotę w wysokości 10.000,00 złotych.

Dowód:

- faktura VAT numer (...) z dnia 2.05.2022 roku – k. 23;

- potwierdzenie transakcji na rachunku bankowym – k. 27;

Była to pierwsza transakcja między stronami.

Dowód:

- przesłuchanie za stronę powodową R. W. – k. 174v-175v;

A. P. poinformował stronę powodową, że nasiona pochodziły z roku poprzedniego, a nie z roku bieżącego. A. P. informował także, że nasiona nie były czyste i że były one zanieczyszczone innymi nasionami, w tym chwastami. A. P. przekazał próbkę nasion przedstawicielowi strony powodowej.

Dowód:

- zeznania świadka A. P. – k. 136-136v;

- zeznania świadka D. P. – k. 171-174;

Strona powodowa przebadała dostarczoną jej próbkę i kiełkowanie wyszło na poziomie 98%. R. W. pojechał do strony pozwanej po kolejną próbkę.

Dowód:

- informacja numer (...) o wynikach badań – k. 22;

- przesłuchanie za stronę powodową R. W. – k. 174v-175v;

Strona powodowa była zainteresowana kupnem nasion czystych i z tego względu została przez stronę pozwaną zakupiona maszyna do czyszczenia. Proces czyszczenia nasion trwał około miesiąca czasu. Stronie powodowej kurierem została przesłana próbka nasion po oczyszczeniu.

Dowód:

- zeznania świadka A. P. – k. 136-136v;

- zeznania świadka D. P. – k. 171-174;

Strona pozwana ocenia tylko te parametry, które sama jest w stanie zweryfikować.
W przypadku r., strona pozwana standardowo sprawdza czystość, wilgotność, gęstość i wyrównanie. Jeśli chodzi o wyrównanie, to ocenia się, czy nasiona pozostają względem siebie równe.

Dowód:

- zeznania świadka D. P. – k. 171-174;

Strona powodowa we własnym zakresie wykonała badanie dostarczonej próbki i ustaliła, że kiełkowanie było znacznie niższe niż to, jakie zakładała.

Dowód:

- przesłuchanie za stronę powodową R. W. – k. 174v-175v;

Strona powodowa wykonała we własnym zakresie badanie, które wykazało poziom kiełkowania siewek normalnych w wysokości 78 %, a także wykazało 22 % nasion martwych.

Strona powodowa wykonała we własnym zakresie badanie, które wykazało poziom kiełkowania siewek normalnych w wysokości 73 %, a także wykazało 27 % nasion martwych.

Dowód:

- informacja numer (...) – k. 25;

- informacja numer (...) – k. 28;

Dla strony powodowej akceptowalna próba jest wtedy, kiedy kiełkowanie jest powyżej 90 %.

Dowód:

- przesłuchanie za stronę powodową R. W. – k. 174v-175v;

Po około trzech tygodniach strona powodowa zgłosiła stronie pozwanej uwagi co do nasion i odesłała je sprzedawcy. Strona powodowa zwróciła się o zwrot uiszczonej ceny sprzedaży.

Dowód:

- wydruk wiadomości przesłanej pocztą elektroniczną – k. 29;

- dokument zwrotu – k. 30, k. 31;

- zeznania świadka A. S. – k. 135-136;

- zeznania świadka A. P. – k. 136-136v;

Strona pozwana dokonała korekty wystawionej na rzecz strony powodowej faktury VAT o kwotę w wysokości 800,00 złotych i wezwała o jej zapłatę.

Dowód:

- faktura VAT korekta numer (...) z dnia 6.05.2022 roku – k. 26;

- wezwanie do zapłaty numer (...) – k. 43;

W piśmie z dnia 24.06.2022 roku strona powodowa oświadczyła stronie pozwanej, że ta odstępuje od łączącej strony umowy i wezwała ona do zapłaty kwoty w wysokości 10.000,00 złotych. Przyczyną odstąpienia od umowy był brak właściwości, o których zapewniał sprzedawca. Strona powodowa wskazała, że r. nie spełniła kryterium kiełkowania na poziomie 98 %, które było dla kupującego warunkiem determinującym wybór sprzedawcy towaru.

Dowód:

- oświadczenie o odstąpieniu od umowy i wezwanie do zapłaty z dnia 24.06.2022 roku – k. 36-37, wraz z potwierdzeniem nadania – k. 38, wraz z wydrukiem śledzenia przesyłek – k. 39;

Strona pozwana w całości zakwestionowała złożone oświadczenie o odstąpieniu od umowy i uznała je za nieskuteczne i odmówiła zapłaty kwoty w wysokości 10.000,00 złotych.

Dowód:

- odpowiedź na pismo z dnia 24.06.2022 roku – k. 40-41;

Strona powodowa zakwestionowała wezwanie do zapłaty numer (...) z dnia 1.07.2022 roku co do zasady, jak i wysokości.

Dowód:

- odpowiedź na wezwanie do zapłaty z dnia 8.07.2022 roku – k. 44-45, wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki poleconej – k. 46;

Strona powodowa we własnym zakresie zleciła wykonanie ekspertyzy. Z informacji numer (...) z dnia 28.07.2022 roku Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa Centralnego Laboratorium Oddziału w O. wynikało, że po 10 dniach kiełkowanie nasion wynosiło:

- siewki normalne: 53%,

- siewki nienormalne: 21%,

- nasiona martwe: 26%.

Dowód:

- informacja numer (...) z dnia 28.07.2022 roku Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa Centralnego Laboratorium Oddziału w O. – k. 47;

Nasiona w sposób naturalny tracą zdolność kiełkowania wraz z upływem czasu. Dla każdego gatunku ten okres jest inny. Nasiona r. powinny być przechowywane w opakowaniach (workach) przepuszczających powietrze. Mogą być to worki papierowe lub z innych materiałów przepuszczalnych np. jutowe po polipropylenowe plecione.

Podstawowym warunkiem przechowywania suchych nasion jest niedopuszczenie do ich zawilgotnienia. Z tego powodu magazyn musi być zadaszony i przewiewny. Temperatura powinna być generalnie dodatnia, nasiona nie powinny być wyeksponowane na bezpośrednie światło słoneczne. Reasumując pomieszczenia do przechowywania nasion powinny być zamknięte, ciemne, suche z możliwością wentylacji. Jest to standard dla suchych nasion.

Dowód:

- wstępna opinia ogrodnicza dr inż. P. C. – k. 202-205.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, które nie budziły wątpliwości Sądu co do swej prawdziwości i wiarygodności. Podkreślenia wymaga, że dokumenty będące dowodami w sprawie miały charakter dokumentów prywatnych, o których mowa w art. 245 k.p.c., który określa, że dokument prywatny sporządzony w formie pisemnej albo elektronicznej stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Przyjęcie zatem prawdziwości dokumentów nie stanowi jednocześnie przyjęcia, że zawarte w nich oświadczenia i twierdzenia polegają na prawdzie.

Sąd oparł się na zeznaniach świadków i na przesłuchaniu stron.

Świadek A. S. jest pracownikiem strony powodowej i nie miała ona dużej wiedzy odnośnie zawartej przez strony transakcji. Wykonując polecenie służbowe odesłała ona nasiona r. do strony pozwanej, a uprzednio napisała do niej wiadomość e-mail informując o zwrocie.

Świadek D. P. zeznał m.in., że jeżeli kiełkowanie r. miało być na poziomie 98 %, to wówczas całą uprawę należałoby przygotować od początku. Zdaniem świadka, taka plantacja wymagałaby zupełnie innej opieki niż towarowa produkcja. D. P. wskazywał także na to, że czym innym są nasiona jako materiał siewny, a czym innym są nasiona sprzedawane do celów produkcyjnych. Świadek wypowiedział się na temat homogeniczności próbek.

Zeznania świadka w tym zakresie należałoby ocenić przez pryzmat opinii biegłego, a takiej w sprawie było brak.

Generalnie zeznania świadka A. P., jak i przesłuchanego za stronę powodową R. W. były zbieżne co do okoliczności związanych z zawarciem umowy. Inaczej oni zeznawali co do wymogu zdolności kiełkowania nasion r..

Sąd za niewykazane przyjął następujące twierdzenia strony powodowej: że umowa obejmowała dostarczenie nasion o wartości kiełkowania 98%, oraz że dostarczone przez stronę pozwaną nie spełniały takiego wymogu.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego nie wynikało, aby strony ustaliły próg wartości kiełkowania był przedmiotem umowy. Zwrócić tutaj należy uwagę na zeznania świadka A. P., który zeznał, że stronie powodowej zależało na zdolność do kiełkowania, ale nie określiła ona jego poziomu oraz że zależało jej na oczyszczeniu ziaren, co strona powodowa uczyniła. Jednocześnie strona powodowa nie przedstawiła żadnego obiektywnego i wiarygodnego dowodu wskazującego na istnienie takich ustaleń umownych. Sama okoliczność dokonania badania próbki nie wskazuje na to, czy poziom kiełkowania oraz w jakiej wysokości był przedmiotem postanowień umowy.

Zauważyć należy, że strona pozwana prowadzi przedsiębiorstwo zajmujące się handlem nasionami w celach przemysłowych, co prowadzi do wniosku, że trudno się po niej spodziewać, że zawierałby umowy zakładające poziom kiełkowania, bez odpowiedniego przygotowania. Zwrócić należy uwagę na zeznania świadka D. P., w których stwierdził on, że gdyby nasiona miały spełniać wymóg kiełkowania na poziomie 98%, to uprawę taką należałoby przygotować osobno, inaczej niż przy produkcji towarowej.

Niezależenie od powyższego strona powodowa nie wykazała, że dostarczone przez stronę pozwaną nasiona nie spełniały wymogu poziomu kiełkowania, na jaki jej zdaniem umówiły się strony umowy. Przedstawione przez stronę powodową dokumenty w postaci ekspertyz (wewnętrznej i zewnętrznej) oceniających zdolność kiełkowania miały charakter dokumentów prywatnych, a więc nie mogły stanowić dla Sądu podstawy dla ustaleń wymagających wiedzy specjalistycznej. Takie ustalenia w toku procesu, w sytuacji spornych stanowisk stron, mogą być poczynione jedynie przy pomocy opinii biegłego. Co więcej, wyniki tych badań znacznie się różniły w zakresie pozycji siewek normalnych: odpowiednio 73% (ekspertyza wewnętrzna) i 53% (ekspertyza zewnętrzna), co już budzi wątpliwości, co do ich profesjonalizmu i trafności. Oczywiście upływ czasu między dokonaniem badania mógłby hipotetycznie mieć wpływ na tą różnicę (porównaj: wnioski z opinii wstępnej), ale Sąd nie był w stanie zweryfikować bez pomocy biegłego jaka była faktyczna przyczyna różnicy wyników badań służących do wykonania poszczególnych ekspertyz. Nie można więc stwierdzić, że któraś albo obie ekspertyzy zawierają błędne wnioski, albo ich wnioski są naturalnym wynikiem różnicy czasu w zakresie dokonanych badań mając na uwadze naturalne procesu biologiczne związane z upływem czasu.

Zauważyć należy, że w zakresie postępowania dowodowego, co do zasady ciężar dowodu spoczywa w procesie na powodzie, chyba że przepisy szczególne w zakresie rozkładu ciężaru dowodu (domniemania) stanowią inaczej, ale taka sytuacja w niniejszej sprawie nie zachodzi.

Zgodnie z art. 327 ¹ § 1 pkt 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku winno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd zważył, co następuje:

powództwo podlega oddaleniu w całości.

W sprawie zastosowanie będą miały przepisy następujących aktów prawnych:

1)  ustawy z dnia 23.04.1964 roku – Kodeks cywilny (tj. Dz.U. 2024 r., poz. 1061 ze zm.) – zwanej „k.c . ”;

2)  ustawy z dnia 17.11.1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz.U. 2024 r., poz. 1568 ze zm.) – zwanej „k.p.c.”;

3)  ustawy z dnia 28.07.2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. 2024 r., poz. 959 ze zm.) – zwanej „u.k.s.c.”;

4)  ustawy z dnia 8.03.2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (tj. Dz.U. 2023 r., poz. 1790) – zwana „u.p.n.o.t.h.”;

5)  ustawy z dnia 16.11.2006 roku o opłacie skarbowej (tj. Dz.U. 2023 r. poz. 2111 ze zm.) – zwanej „u.o.s.”;

6)  rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz.U. 2023 r., poz. 1964 ze zm.) – zwane „r.o.a.”.

Zgodnie z art. 535 § 1 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Strona pozwana w pierwszej kolejności zakwestionowała legitymację czynną po stronie powodowej oraz legitymację bierną po swojej stronie, przy czym zarzutów tych bliżej nie uzasadniła. W doktrynie wskazuje się, że celem procesu cywilnego jest urzeczywistnienie normy prawnej obowiązującej w stosunkach cywilnoprawnych. Strony procesowe muszą pozostawać w pewnym stosunku do przedmiotu procesu cywilnego. Powód musi być uprawniony do występowania z określonym roszczeniem, a pozwany zobowiązany do jego zaspokojenia. Na oznaczenie tego materialnego uprawnienia do występowania w konkretnym procesie cywilnym w charakterze strony procesowej przyjęło się określenie legitymacji procesowej, o której istnieniu nie decydują przepisy prawa procesowego, ale przepisy prawa materialnego. Brak legitymacji procesowej którejkolwiek ze stron prowadzi do wydania na niekorzyść powoda orzeczenia, czyli do oddalenia powództwa w całości lub w części, zależnie od tego, w jakim zakresie brak ten zachodzi ( por. W.Siedlecki w: W. Siedlecki, Z. Swieboda Postępowanie cywilne. Zarys wykładu Warszawa 2004 r., s. 116-118). Czynna legitymacja procesowa nie implikuje prawa do korzystnego rozstrzygnięcia w sprawie, a jej istota nie likuje się w sferze treści (kierunku) rozstrzygnięcia in merito, tj. zanegowania żądania powoda lub jego uwzględnienia, lecz sprowadza się do upoważnienia do uzyskania, a z punktu widzenia sądu – możności wydania, rozstrzygnięcia co do konkretnego przedmiotu procesu. Brak legitymacji procesowej oznacza brak umocowania do uzyskania w konkretnym procesie rozstrzygnięcia co do zasadności roszczenia procesowego objętego powództwem, nie zaś rozstrzygnięcia, które byłoby dla powoda korzystne ( por. P. Grzegorczyk, Legitymacja procesowa – pojęcie, funkcje i reżim procesowy, „Przegląd Sądowy” 2020, nr 2, s. 11-12). Jak się wydaje strona pozwana pomyliła kwestie istnienie roszczenia w rozumieniu materialnoprawnym i kwestię legitymacji procesowej, gdyż nie zakwestionowała faktu zawarcia umowy ze stroną powodową. Tymczasem strona powodowa wykazała zarówno swoją legitymację czynną, jak i legitymację bierną po stronie pozwanej, gdyż udowodniła, że zakupiła od strony pozwanej nasiona. W sprzeciwie od nakazu zapłaty strona pozwana przyznała z resztą, że ta zawarła ze stroną powodową umowę sprzedaży r. w ilości 2.500 g za cenę 10.000,00 złotych „netto”. Potwierdzeniem transakcji była faktura VAT numer (...) z dnia 2.05.2022 roku ( k. 23).

Strona pozwana kwestionowała wyniki przedstawionych przez stronę powodową badań, w zakresie kiełkowania. W tym miejscu zaznaczyć należy, że to na stronie powodowej leżał ciężar dowodu wykazania podstaw do odstąpienia umowy na zasadzie art. 560 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

Strona powodowa nie wykazała podstaw do odstąpienia od umowy, gdyż nie udowodniła istnienia postanowienia umowy zakładającego kiełkowanie na poziomie 98% oraz nie wykazała, że dostarczone nasiona nie posiadają takiego poziomu.

W opinii wstępnej biegły wskazał, że istnieje możliwość potwierdzenia [ weryfikacji] wyników badań strony powodowej badań pod warunkiem, że istnieją próbki tych samych nasion z których zostały wykonane próby kiełkowania. Przy tym biegły zaznaczył, że procent skiełkowania nasion będzie o kilka punktów mniejszy niż w przeprowadzonych dotychczas badaniach. Wynika to z faktu, że od momentu wykonania prób kiełkowania upłynęły dwa lata.

Dowód z opinii biegłego jest dowodem o tyle specyficznym, że jego zasadniczym celem jest dostarczenie Sądowi tzw. wiadomości specjalnych (art. 278 k.p.c.) a więc informacji naukowych lub dotyczących wiedzy technicznej (branżowej), przekraczających swym zakresem zasób wiedzy powszechnej. Dowód z opinii biegłego ma więc dostarczyć Sądowi wiedzy niezbędnej dla właściwej oceny materiału procesowego przedstawionego przez strony (w tym zwłaszcza innych dowodów) z perspektywy odpowiedniej dziedziny nauki lub techniki. W niniejszej sprawie bez przeprowadzenia takiego dowodu nie było możliwe rozstrzygnięcie sprawy po myśli strony powodowej.

Zaznaczyć trzeba, że konieczność spełnienia zadość ciężarowi dowodu zawiera w sobie konieczność sprostania obowiązku zgłoszenia wniosku dowodowego i przedłożenia środka dowodowego lub wypełnienie innych powinności pozwalających przeprowadzić taki dowód, a tym przypadku był to obowiązek uiszczenia zaliczki na koszty dowodu z opinii biegłego. W niniejszej sprawie bierność strony powodowej w tym zakresie spowodował pominięcie dowodu z opinii biegłego.

Podkreślić tutaj należy, za poglądem doktryny, że skoro prawo procesowe jest prawem formalnym, prawem normatywnym w dosłownym znaczeniu, to „formalność” stanowi jego cechę immanentną. Wyraża się on w stanowieniu jasnych reguł postępowania, jednoznacznym ich odczytywaniem i bezwzględnym przestrzeganiem. ( por. J. Gudowski O kilku naczelnych zasadach procesu cywilnego – wczoraj, dziś, jutro, w: Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Stanisława Sołtysińskiego pod red. A.Nowickiej Poznań 2005 r., s. 1033 i powołana tam literatura). Oddalenie więc powództwa na tej podstawie, że strona powodowa nie wykazała we właściwym momencie podstaw dochodzonego powództwa i zaniedbała obowiązku przedstawienia twierdzeń i dowodów, nie stanowi naruszenia prawa do sądu, a jest jedynie wyrazem prawidłowo rozumianej zasady sprawiedliwości proceduralnej.

Mając na uwadze powyżej przedstawione okoliczności orzeczono jak w sentencji wyroku na zasadzie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 560 § 1 k.c.

W zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu wskazać należy, że zgodnie art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Po myśli art. 98 § 3 k.p.c. do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

W niniejszej sprawie na koszty procesu złożyło się:

1)  wynagrodzenie pełnomocnika strony pozwanej w osobie adwokata w kwocie 1.800,00 złotych na zasadzie § 2 pkt 4 w zw. z § 15 ust. 1 i 3 r.o.a. w stawce minimalnej;

2)  opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 złotych na zasadzie art. 1 ust. 1 pkt 2 u.o.s. w zw. jej częścią IV Załącznika.

Sąd nakazał pobrać od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa – Dyrektora Sądu Rejonowego w Tarnowie kwotę 476,64 złotych, o czym orzeczono w pkt. III wyroku na zasadzie art. 113 ust. 1 u.k.s.c.

Sędzia Zbigniew Miczek