Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Tarnowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2024 roku

Sąd Rejonowy w Tarnowie, V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący – sędzia Zbigniew Miczek

Protokolant – Sylwia Jop

po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2024 roku w Tarnowie

na rozprawie

sprawy

z powództwa (...) Spółka jawna w T.

przeciwko (...) w P.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) w P. na rzecz strony powodowej (...) Spółka jawna w T. kwoty:

1)  3.028,00 euro (słownie: trzy tysiące dwadzieścia osiem euro) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym za okres od dnia 13 września 2022 roku do dnia zapłaty;

2)  8.208,50 złotych (słownie: osiem tysięcy dwieście osiem złotych pięćdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym za okres od dnia 13 września 2022 roku do dnia zapłaty;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  zasądza od strony powodowej (...) Spółka jawna w T. na rzecz strony pozwanej (...) w P. kwotę 898,60 złotych (słownie: osiemset dziewięćdziesiąt osiem złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi w stosunku rocznym od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Zbigniew Miczek

Sygn. akt V GC 380/23

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 13 czerwca 2024 roku

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 327 ¹ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku sporządza się w sposób zwięzły, w związku z czym w niniejszym uzasadnieniu w zakresie twierdzeń stron odwołano się do treści ich pism procesowych.

Strona powodowa (...) Spółka jawna w T. domagała się zasądzenia od strony pozwanej (...) w P. następujących kwot: 44.000,00 zł, 7.338,21 zł oraz 3.028,00 euro, a także kwoty łącznie 870,29 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od każdej z tych kwot od dnia 13.09.2022 r. do dnia zapłaty.

Uzasadniając żądanie pozwu strona powodowa podała, że w dniu 29.10.2021 r. na terenie Republiki Czeskiej miało miejsce zdarzenia drogowe z udziałem pojazdu należącego do powodowej spółki, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej trudni się usługami w zakresie transportu lądowego towarów. Pojazd ciężarowy oraz naczepa powódki zostały uszkodzone, a ubezpieczycielem sprawcy zdarzenia była strona pozwana. Szkoda została zgłoszona tego samego dnia i zarejestrowana pod nr (...). Naprawa pojazdu ciężarowego strony powodowej została wykonana i rozliczona przez (...) S.A. Oddział K. na podstawie wystawionej faktury VAT z dnia 18.01.2022 r. Dodatkowo za szkodę w naczepie strony powodowej ubezpieczyciel wypłacił w dniu 02.02.2022 r. odszkodowanie w kwocie 6.644,25 zł.

Strona powodowa zaznaczyła, że niezależnie od powyższego, bezpośrednio po zdarzeniu zmuszona była ponieść koszty holowania uszkodzonego pojazdu na parking w Republice Czeskiej, co kosztowało 3.028,00 euro. Z racji konieczności zapłacenia tej należności gotówką ze wskazaniem, że pojazd nie zostanie wydany z parkingu bez zapłacenia tej kwoty, strona powodowa zmuszona była delegować pracownika w dniu 30.10.2021 r., który w siedzibie firmie holującej zapłacił fakturę gotówką. Koszty delegowania pracownika obejmują: koszty delegacji w wysokości 13,67 euro (63,16 zł wg kursu NBP z dnia 29.10.2021 r.), koszty opłat autostradowych w Polsce w kwocie 48,00 zł i winiety w Czechach w kwocie 310 CZK (55,77 zł wg kursu NBP z dnia 29.10.2021 r.), oraz koszt zakupu paliwa do samochodu służbowego pracownika w łącznej kwocie 623,36 zł. Strona powodowa dodała, że na skutek zdarzenia poniosła także koszt zakupu nowych tablic rejestracyjnych do uszkodzonego pojazdu za cenę 80,00 zł. Łącznie jest to kwota 870,29 zł. Strona powodowa zgłosiła te roszczenia do strony pozwanej wraz z wnioskiem o wypłatę odszkodowania z tytułu utraconych korzyści spowodowanych postojem pojazdu przez okres naprawy, tj. od 02.11.2021 r. do 19.01.2022 r. Strona powodowa podała, że w okresie postoju pojazd nie wykonał łącznie 11 planowych transportów, z których każdy szacowany był na ok. 4.000,00 zł, czyli łącznie 44.000,00 zł to oszacowana wartość utraconych korzyści spowodowanych unieruchomieniem pojazdu i jego naprawą w związku z zaistniałą szkodą, likwidowaną przez stronę pozwaną. Strona powodowa skierowała do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty w/w roszczeń, które pozwana odebrała w dniu 12.09.2022 r. i nie odpowiedziała. Końcowo strona powodowa uzasadniła, że dochodzona pozwem kwota 7.338,21 zł obejmuje wynagrodzenie wypłacone kierowcy uszkodzonego pojazdu za gotowość do pracy, której nie mógł świadczyć w związku z unieruchomieniem jego pojazdu. Jest to wynagrodzenie wypłacone za okres od 01.11.2021 r. do 19.01.2022 r. (k. 3-12).

W dniu 23.08.2023 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tarnowie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym ( sygn. akt V GNc 875/23), w którym powództwo zostało uwzględnione w całości (k. 151).

Od powyższego nakazu sprzeciw wniosła strona pozwana domagając się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Strona pozwana w pierwszej kolejności zakwestionowała wszystkie roszczenia dochodzone pozwem. Następnie podała, że skoro do zdarzenia doszło na terenie Czech, to właściwym będzie prawo czeskie, mimo, iż nie kwestionuje ona właściwości sądu.

Strona pozwana podała, że wypłaciła już odszkodowanie powódce i kwestionuje wszelkie inne jej roszczenia. Odnośnie kosztów holowania podała, że poszkodowany podjął decyzję o holowaniu do serwisu (...) w Polsce, a powinien naprawić samochód w Czechach. Podała, że powódka nie udowodniła kosztów utraconego zysku oraz nie wykazała, że wynagrodzenie pracownika pozostającego w gotowości do pracy pozostaje w bezpośrednim związku ze szkodą. Niezależnie od zdarzenia stronę powodową i tak obciążały koszty zatrudnienia pracownika. Odnośnie kosztu nowych tablic rejestracyjnych strona pozwana podniosła, że nie zostało udowodnione, aby na skutek zdarzenia stare tablice nie nadawały się do ponownego zamontowania. W zakresie kosztów oddelegowania pracownika strona powodowa mogła skorzystać z usług innego podmiotu dokonującego rozliczeń przelewem, co nie wygenerowałoby kosztów przejazdu pracownika z gotówką do Czech (k. 178-183).

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku w sprawie strony podtrzymały przedstawione wyżej stanowiska (k. 400v).

Zgodnie z art. 327 1 § 1 pkt 1 k.p.c. uzasadnienie wyroku winno zawierać wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej.

Bezsporne między stronami były okoliczności dotyczące tego, że:

- strona powodowa prowadzi działalność gospodarczą i w ramach tej działalności świadczy m.in. usługi w zakresie transportu lądowego towarów;

- strona pozwana na terenie Republiki Czeskiej prowadzi działalność gospodarczą w postaci działalności ubezpieczeniowej, w tym m.in. obowiązkowych ubezpieczeń OC pojazdów;

- w dniu 29.10.2021 r. w pobliżu B. na terenie Republiki Czeskiej miało miejsce zdarzenia drogowe z udziałem pojazdu należącego do powodowej spółki;

- w tym zdarzeniu samochód ciężarowy marki S. (...) o nr rej. (...) wraz z naczepą S. S. o nr rej. (...) należące do strony powodowej zostały uszkodzone;

- sprawcą tego zdarzenia był kierujący samochodem osobowym marki S. o nr rej. (...), który był ubezpieczony u strony pozwanej;

- szkoda została zgłoszona tego samego dnia i zarejestrowana pod nr (...);

- naprawa samochodu ciężarowego strony powodowej została wykonana i rozliczona przez (...) S.A. Oddział K. na podstawie wystawionej faktury VAT z dnia 18.01.2022 r.;

- dodatkowo za szkodę w naczepie strony powodowej ubezpieczyciel wypłacił w dniu 02.02.2022 r. odszkodowanie w kwocie 6.644,25 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Kiedy doszło do zdarzenia w dniu 29.10.2021 r. to był piątek. Wieczorem kierowca D. S. zadzwonił do pracownika strony powodowej A. K. z informacją, że miał on kolizję z samochodem osobowym. Opisał, że nikomu nic się nie stało, ale na miejscu była czeska policja, która wezwała pomoc drogową, tj. dwa holowniki i ciągnik siodłowy do zholowania naczepy na parking. Samochód został ściągnięty na parking tej firmy, z której pochodziły holowniki. Policja nie zatrzymała dowodu rejestracyjnego.

Kierowca strony powodowej nie miał wyboru ani wpływu na to, gdzie zostanie zholowany pojazd ciężarowy i która firma wykona tą usługę. Powiedziano tylko kierowcy gdzie ma jechać i przejechali w konwoju na teren tej firmy.

Kierowca nocował z piątku na sobotę w szoferce samochodu na parkingu. Wobec faktu, że firma ta za każdą dobę postoju pobierała opłatę, dlatego strona powodowa zdecydowała, aby jak najszybciej zawieźć gotówkę i wykupić ten pojazd tak, aby kierowca przyjechał do Polski na Święto 1 listopada.

Dowód:

- zeznania świadka A. K., k. 369v-371;

- zeznania świadka D. S., k. 371-371v;

- zeznania M. D. za stronę powodową, k. 371v-372.

A. K. następnego dnia, tj. w dniu 30.10.2021 r. pojechał w pobliże miejsca zdarzenia, aby zapłacić tej czeskiej firmie która holowała pojazd gotówką kwotę 3.028,00 euro za tą usługę. Właściciel parkingu żądał zapłaty gotówką i od tego uzależniał zgodę na zabranie pojazdu z parkingu.

Dowód:

- faktura na kwotę 3.028,00 euro, k. 48;

- zeznania świadka A. K., k. 369v-371.

Koszty delegowania A. K. w dniu 30.10.2021 r. do B. do Republiki Czeskiej obejmowały: koszty delegacji w wysokości 13,67 euro (63,16 zł wg kursu NBP z dnia 29.10.2021 r.), koszty opłat autostradowych w Polsce na odcinku autostrady K.-K. w dwie strony w kwocie 48,00 zł i winiety w Czechach w kwocie 310 (...) (55,77 zł wg kursu NBP z dnia 29.10.2021 r.), oraz koszt zakupu paliwa do samochodu służbowego pracownika w łącznej kwocie 623,36 zł.

Dowód:

- polecenie wyjazdu służbowego z dnia 30.10.2021 r., k. 49-50;

- rozliczenie wyjazdu służbowego z dnia 30.10.2021 r., k. 51;

- potwierdzenie opłat za przejazd autostradą w dniu 30.10.2021 r., k. 52;

- winieta czeska z dnia 30.10.2021 r., k. 53;

- rachunki za paliwo, k. 54;

- zeznania świadka A. K., k. 369v-371.

Następnie samochód ciężarowy wraz z naczepą i kierowcą na własnych kołach przyjechał z B. do Polski do bazy strony powodowej. Potem ciągnik siodłowy pojechał do K. na własnych kołach do serwisu (...). Strona powodowa jeżeli nie jest w stanie dokonać naprawy we własnym zakresie to zawsze korzysta z autoryzowanego serwisu.

Okres naprawy uszkodzonego pojazdu strony powodowej trwał od 02.11.2021 r. do 19.01.2022 r. W tym czasie samochód ten nie miał zastępstwa dlatego, że w każdym kraju jest inne urządzenie do poboru opłat, a urządzenia te przypisane są do konkretnego pojazdu. Chcąc wynająć pojazd konieczne byłoby przepisanie tych wszystkich urządzeń na najęty pojazd, a to zajmuje sporo czasu, nadto należałoby też przepisać licencję, czego strona powodowa nie podjęła się zwłaszcza, że nie wiedzieli, iż naprawa tak długo potrwa.

U strony powodowej obowiązuje taka zasada, że zatrudnionych jest tylu kierowców ile jest pojazdów. To znaczy, że każdy pojazd jest przypisany do danego kierowcy. Jeżeli kierowca idzie na urlop to pojazd stoi. Kierowca, gdy pojazd był naprawiany nie wykonywał żadnych prac, nie miał po co przychodzić do pracy, jak nie było jego samochodu. Kierowca pozostawał w gotowości do świadczenia pracy, za co otrzymał wynagrodzenie w wysokości podstawy wynagrodzenia w kwocie łącznie 7.338,21 zł za okres dnia 01.11.2021 r. do 19.01.2022 r.

Dowód:

- zeznania świadka A. K., k. 369v-371;

- zeznania świadka D. S., k. 371-371v;

- zeznania M. D. za stronę powodową, k. 371v-372.

Ponadto strona powodowa na skutek zdarzenia poniosła także koszt zakupu nowych tablic rejestracyjnych do uszkodzonego pojazdu za cenę 80,00 zł.

Dowód:

- potwierdzenie uiszczenia opłaty komunikacyjnej w wysokości 80,00 zł, k. 55.

Wraz z powyższymi roszczeniami strona powodowa zgłosiła do strony pozwanej także wniosek o wypłatę odszkodowania z tytułu utraconych korzyści spowodowanych postojem pojazdu przez okres naprawy, tj. od 02.11.2021 r. do 19.01.2022 r. Strona powodowa podała, że w okresie postoju pojazd nie wykonał łącznie 11 planowych transportów, z których każdy szacowany był na ok. 4.000,00 zł, czyli łącznie 44.000,00 zł to oszacowana wartość utraconych korzyści spowodowanych unieruchomieniem pojazdu i jego naprawą w związku z zaistniałą szkodą, likwidowaną przez stronę pozwaną.

Strona powodowa skierowała do pozwanej ostateczne wezwanie do zapłaty w/w roszczeń, które pozwana odebrała w dniu 12.09.2022 r. i nie odpowiedziała.

Dowód:

- wydruk korespondencji ubezpieczyciela ze stroną powodową, k. 56-69, 74, 82;

- wezwanie do zapłaty z dnia 18.05.2022 r., k. 70-71;

- potwierdzenie doręczenia w dniu 24.05.2022 r., k. 73;

- wezwanie do zapłaty z dnia 01.09.2022 r., k. 83-84;

- potwierdzenie doręczenia w dniu 12.09.2022 r., k. 86;

- zeznania M. D. za stronę powodową, k. 371v-372;

- zeznania H. K. za stronę powodową, k. 372-372v.

Szacunkowa marża związana z wykorzystaniem przedmiotowego pojazdu w okresie od 30.08.2021 r. do 06.09.2021 r. wynosi 3.809,00 zł netto za 1 kurs.

Dowód:

- wyliczenie i dokumentacja księgowa strony powodowej, k. 98-149.

W rozpatrywanej sprawie część okoliczności faktycznych dotyczących zdarzenia z dnia 29.10.2021 r. pozostawała bezsporna. Sporne były natomiast fakty związane z roszczeniami wysuwanymi przez stronę powodową względem pozwanego ubezpieczyciela.

Wszystkie dokumenty Sąd ocenił jako autentyczne i wiarygodne, tak jak i zeznania przesłuchanych świadków i wspólników strony powodowej.

Postanowieniem z dnia 02.05.2024 r. Sąd oddalił wniosek strony powodowej o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia utraconych korzyści oraz Sąd oddalił również wniosek strony pozwanej o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia kosztów holowania uszkodzonego pojazdu (k. 386).

W ocenie Sądu wniosek strony powodowej o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia utraconych korzyści nie mógł zostać przeprowadzony z uwagi na brak materiałów źródłowych. Strona powodowa nie przedłożyła dokumentów księgowych istotnych z punktu widzenia osiąganego przez spółkę zysku, a więc sprawozdań finansowych i dokumentacji obrazującej ponoszenie kosztów jednostkowych w zakresie działalności podstawowej oraz kosztów ogólnego zarządu.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 14.07.2017 roku ( sygn. akt II CSK 655/16) wskazał, że celem powołania dowodu z opinii biegłego nie jest ustalenie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, lecz udzielenie sądowi wiadomości specjalnych w takich kwestiach, których wyjaśnienie przekracza zakres wiedzy wynikający z doświadczenia życiowego osób posiadających wykształcenie ogólne. Zadaniem biegłego zasadniczo jest więc dokonanie oceny przedstawionego materiału z punktu widzenia posiadanej wiedzy naukowej (technicznej) danej specjalności i przedstawienie sądowi danych i wniosków umożliwiających poczynienie właściwych ustaleń faktycznych i właściwą ocenę prawną znaczenia okoliczności wskazanych w podstawie faktycznej. Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 30.06.2022 roku ( sygn. akt I CSK 1409/22), gdzie wskazano, iż dowód z opinii biegłego nie służy uzupełnianiu twierdzeń strony o faktach czy nawet czynienia ustaleń w zakresie faktów możliwych do stwierdzenia za pomocą innych środków dowodowych. Dowód ten może być wykorzystywany do weryfikowania wymagających wiedzy specjalnej powiązań między ustalonymi faktami albo do wyprowadzania z tych faktów wniosków, których sformułowanie wymaga wiedzy specjalistycznej.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni akceptuje powyższe wypowiedzi i zauważa, że zachowują one aktualność na potrzeby niniejszej sprawy, która jak należy przypomnieć, rozpoznawana jest przy zastosowaniu przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych, gdzie obowiązek przedstawiania twierdzeń i dowodów przez powoda winien być dopełniony, co do zasady w pozwie.

W ocenie Sądu strona powodowa dokonała niewłaściwych założeń z punktu widzenia ekonomii myląc pojęcia: marży na transakcji i zysku na działalności, co spowodowało przywołanie niewłaściwych twierdzeń w pozwie, a tym samym nieprawidłowe (niekompletne z punktu widzenia rozpatrywanej sprawy) wskazanie środków dowodowych. Obrazowo można to przedstawić w ten sposób, że wyliczając koszt prowadzenia jednej sprawy sądowej wzięto pod uwagę: przychody z opłat sądowych oraz po stronie kosztów: czas pracy sędziego i protokolanta przeznaczony na rozprawę i wynagrodzenie stąd wynikające, koszt papieru przeznaczonego na protokół i orzeczenie, koszty doręczeń i koszt energii elektrycznej. A przecież nie są to jedyne koszty ponoszone przez sąd, gdyż przecież są inne koszty związane z tą sprawą, jak też koszty ogólne utrzymania budynku: ogrzewanie, ochrona, sprzątanie, koszt utrzymania służb księgowych i kadrowych sądu, koszt wynagrodzenia dyrektora sądu, koszt zakupów licencji dla programów informatycznych i wiele innych. Dopiero zestawienie przychodów i całości kosztów daje możliwość wyliczenia zyskowności prowadzonej działalności.

Sąd w żaden sposób nie kwestionuje zasadności wyliczeń dokonanych przez stronę powodową w zakresie osiąganej marży na jednym kursie oraz wiarygodności przedłożonych na tą okoliczność, więc nie było w tym zakresie potrzeby dopuszczania dowodu z opinii biegłego. Strona pozwana nie zakwestionowała prawidłowości tych wyliczeń, zarówno w zakresie ich podstawy, jak i w zakresie arytmetycznym. Nie oznacza to jednak, że wartość ta stanowi utracony dochód, gdyż w istocie wyraża ona jedynie marżę na danych transakcjach.

W literaturze wskazuje się ( por. G.K. Świderska, Jak czytać sprawozdanie finansowe, Warszawa 2007 r., s. 91-92), że na przychód podmiotu składają się:

1)  związane z podstawową działalnością operacyjną przychody pochodzące ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług), towarów i materiałów w rzeczywistych cenach sprzedaży;

2)  przychody związane z pozostałą działalnością operacyjną, a szczególnie zyski ze zbycia środków trwałych, otrzymane darowizny, subwencje, otrzymane darowizny;

3)  przychody z operacji finansowych.

Natomiast na koszty podmiotu składają się:

1)  koszty związane z podstawową działalnością operacyjną:

a)  bezpośrednio związane z przychodami – koszty wytworzenia sprzedanych produktów oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów;

b)  koszty związane z działalnością w okresie objętym sprawozdaniem – koszty sprzedaży i koszty ogólnego zarządu;

2)  koszty związane z działalnością operacyjną;

3)  koszty operacji finansowych.

Zróżnicowanie wszystkich przychodów i kosztów daje podstawy do wyliczenia utraconego zysku. Niewłaściwe podniesienie twierdzeń spowodowało niewłaściwe zaoferowanie środków dowodowych, a tym samym uniemożliwiło przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, gdyż brak jest dokumentów źródłowych. Natomiast jak wcześniej wskazano, dowód z opinii biegłego nie służy uzupełnianiu twierdzeń strony, a nawet uzupełnieniu faktów, lecz ma pozwolić na ich ocenę przy użyciu wiedzy specjalistycznej. Podkreślić tutaj należy, że procesie cywilnym ani sąd, ani też biegły nie są od tego, aby wyręczać strony od podnoszenia prawidłowych twierdzeń, jak też wyręczać w zakresie gromadzenia materiału źródłowego niezbędnego do wydania opinii. Sytuacja w której to biegły określa jakie dokumenty są niezbędne do wydania opinii, a następnie ich zgromadzenie przez sąd lub samodzielne przedstawienie przez stronę biegłemu byłoby naruszeniem zasady tzw. prekluzji twierdzeń i dowodów wskazanych w art. 458 ⁵ § 1 i 4 zd.1 k.p.c.

Podobnież wniosek strony pozwanej o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia kosztów holowania uszkodzonego pojazdu nie mógł zostać przeprowadzony, ponieważ dowód z opinii biegłego sądowego nie służy poszukiwaniu faktów, gdyż to Sąd, a nie biegły jest zobowiązany do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie. Ustalenie kosztów holowania uszkodzonego pojazdu w realiach stanu faktycznego, który miał miejsce w dniu 29.10.2021 r. na skutek zdarzenia drogowego wywołującego szkodę, nie wymagało wiadomości specjalnych biegłego sądowego.

Zgodnie z art. 327 ¹ § 1 pkt 1 k.p.c. uzasadnienie wyroku winno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Sąd zważył, co następuje:

powództwo podlegało częściowemu uwzględnieniu.

W sprawie zastosowanie będą miały przepisy następujących aktów prawnych:

1)  Konwencji o prawie właściwym dla wypadków drogowych sporządzonej w H. w dniu 4.05.1971 r. (Dz.U. 2003 r., nr 63, poz. 585) – zwanej dalej (...);

2)  Kodeks cywilny Republiki Czeskiej (Z. občanský zákoník) z dnia 22.03.2012 r. ( https://www.zakonyprolidi.cz/cs/2012-89) - dalej jako „Z. č. (...) Sb”;

3)  czeska ustawa o ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane ruchem pojazdu oraz o zmianie niektórych ustaw z nią związanych (Z. o pojištění odpovědnosti za škodu způsobenou provozem vozidla a o změně některých souvisejících zákonů) z dnia 30.07.1999 r. ( https://www.zakonyprolidi.cz/cs/1999-168) – dalej jako „Z. č. (...) Sb”;

4)  ustawy z dnia 17.11.1964 roku – Kodeks postępowania cywilnego (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.) – zwanej „k.p.c.”;

5)  ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 503) – zwanej dalej „p.p.m.”;

6)  Rozporządzenia Rady (WE) nr (...) z dnia 12.12.2012 roku w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U.UE.L.2012.351.1.) - zwanego „Rozporządzeniem Rady (WE) nr (...)”;

7)  ustawy z dnia 28.07.2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. 2023 r., poz. 1144 ze zm.) – zwanej „u.k.s.c.”.

8)  ustawy z dnia 16.11.2006 roku o opłacie skarbowej (tj. Dz.U. 2022 r. poz. 2142 ze zm.) – zwana „u.o.s.”;

9)  rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22.10.2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2023 r., poz. 1935 ze zm.) – zwane „r.o.r.p.”.

Przedmiotowe powództwo zasługuje na uwzględnienie w zakresie kwot: 3.028,00 euro oraz kwoty łącznie 8.208,50 zł (obejmującej wyszczególnione w pozwie kwoty: 7.338,21 zł i 870,29 zł) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od każdej z tych kwot od dnia 13.09.2022 r. do dnia zapłaty. Oddalił Sąd żądanie o zasądzenie kwoty 44.000,00 zł.

W każdej sprawie z elementem zagranicznym, a takową jest niniejsza sprawa niezbędne jest ustalenie istnienia jurysdykcji krajowej oraz prawa właściwego.

Zgodnie z art. 1099 § 1 k.p.c. w zakresie braku jurysdykcji krajowej sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy, zaś w razie stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sąd odrzuca pozew lub wniosek, z zastrzeżeniem art. 1104 § 2 k.p.c. lub art. 1105 § 6 k.p.c.

W związku z tym, że niniejsza sprawa ma charakter sprawy transgranicznej, zaś obie strony są podmiotami mającymi miejsce zamieszkania w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej, zastosowanie będą miały przepisy Rozporządzenia Rady (WE) nr (...). Zgodnie z art. 249 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Dz.U.UE C 231.E/153) rozporządzenie wydane przez uprawniony organ Wspólnoty Europejskiej ma zasięg ogólny, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich. Dlatego też przepisy Rozporządzenia Rady (WE) nr (...) mają pierwszeństwo w stosowaniu przed ustawą krajową, jaką są przepisy k.p.c.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 Rozporządzenia nr (...) ubezpieczyciel mający miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego może zostać pozwany:

a)  przed sądy państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania;

b)  w innym państwie członkowskim, w przypadku powództw ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uposażonego z tytułu ubezpieczenia - przed sąd miejsca, w którym powód ma miejsce zamieszkania; lub

c)  jeżeli jest on współubezpieczycielem - przed sąd państwa członkowskiego, przed który został pozwany główny ubezpieczyciel.

Z przepisu tego wynika, że tutejszy Sąd posiada jurysdykcję krajową na zasadzie art. 11 ust. 1 lit. b powołanego powyżej Rozporządzenia.

Podnieść też należy, że zgodnie z art. 26 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) nr (...) jeżeli sąd państwa członkowskiego nie ma jurysdykcji na podstawie innych przepisów niniejszego rozporządzenia, uzyskuje on jurysdykcję, jeżeli pozwany przed tym sądem wda się w spór, przy czym przepis ten nie ma zastosowania, jeżeli pozwany wdaje się w spór w tym celu, aby podnieść zarzut braku jurysdykcji lub jeżeli inny sąd ma na podstawie art. 24 jurysdykcję wyłączną. W niniejszej sprawie strona pozwana wdała się w spór, co powoduje, że tutejszy Sąd posiada jurysdykcję krajową.

Jeżeli chodzi o ustalenie właściwego prawa materialnego, to zgodnie z art. 34 p.p.m. prawo właściwe dla pozaumownej odpowiedzialności cywilnej wynikającej z wypadków drogowych określa Konwencja o prawie właściwym dla wypadków drogowych, sporządzona w H. dnia 4 maja 1971 roku. Skoro zdarzenie komunikacyjne miało miejsce na terenie Republiki Czech, co powoduje konieczność ustalenia jako prawo właściwe będzie miało zastosowanie w niniejszej sprawie. Zgodnie z art. 1 Konwencji określa ono prawo właściwe dla pozaumownej odpowiedzialności cywilnej wynikającej z wypadków drogowych, niezależnie od rodzaju postępowania, w którym dochodzi się tej odpowiedzialności, a jej rozumieniu za wypadek drogowy uważa się wypadek, w którym uczestniczy jeden lub kilka pojazdów z napędem silnikowym lub bez napędu, wiążący się z ruchem na drodze publicznej, na terenie ogólnodostępnym lub na terenie prywatnym dostępnym dla niektórych osób. Dalej zgodnie z art. 3 Konwencji prawem właściwym jest prawo wewnętrzne państwa, w którym nastąpił wypadek. Jednocześnie wskazać należy, że nie zachodzą w sprawie wyłączenia o jakich mowa w art. 4 Konwencji. Wskazać dalej należy, że zgodnie z art. 8 Konwencji prawo właściwe określa w szczególności: (pkt 1) przesłanki i zakres odpowiedzialności, (pkt 4) rodzaj oraz zakres szkód (pkt 6) osoby poszkodowane i uprawnione do odszkodowania.

Jak wynika oświadczenie rządowego z dnia 23.04.2002 roku w sprawie mocy obowiązującej Konwencji o prawie właściwym dla wypadków drogowych, sporządzonej w H. dnia 4 maja 1971 r. (Dz.U. 2003 r., nr 63, poz. 586) Republika Czech jest stroną tej Konwencji. Polska ratyfikowała tą Konwencję na mocy ustawy z dnia 5.07.2001 roku (Dz.U. 2001 r., nr 90, poz. 993).

Z analizy powyżej wskazanych przepisów wynika, że w sprawie zastosowanie będą miały przepisy prawa czeskiego.

Zgodnie z § 2894 ust. 1 Z. č. (...) Sb obowiązek naprawienia innej osobie szkody obejmuje zawsze obowiązek naprawienia szkody majątkowej. Dalej zgodnie z § 2927 ust. 1 zd. 1tej ustawy kto prowadzi działalność komunikacyjną, naprawi szkodę spowodowaną przez szczególny charakter tej działalności. Jednocześnie § 2952 zd. 1 naprawiana jest szkoda faktyczna oraz to co poszkodowany utracił (utracony zysk). Zgodnie z § 6 ust. 2 Z. č. (...) Sb zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do pokrycia szkody w zakresie oraz w wysokości określonej w Kodeksie cywilnym na rzecz pokrzywdzonego, w tym: (lit. b), szkodę spowodowaną w wyniku uszkodzenia, zniszczenia lub utraty rzeczy, (lit. c) utracony zysk.

W świetle przytoczonych przepisów i w kontekście ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego, należało stwierdzić, że po pierwsze uzasadnione było roszczenie strony powodowej, która dochodziła od pozwanej zwrotu kosztów holowania uszkodzonego pojazdu na parking w kwocie 3.028,00 euro. Strona powodowa wykazała, że poniosła koszt w tej wysokości, na dowód czego przedłożyła fakturę. Sąd ustalił, że kierowca strony powodowej uczestniczący w zdarzeniu wywołującym szkodę nie miał wyboru ani wpływu na to, gdzie zostanie zaholowany pojazd ciężarowy i która firma wykona tą usługę. Będąc w innym kraju, uczestnicząc w zdarzeniu komunikacyjnym na skutek którego dochodzi do uszkodzenia pojazdu, przy wezwaniu przez Policję pomocy drogowej, nie posiadając własnego programu ubezpieczeń (tzw. assitance) nie miał realnie innej możliwości, niż skorzystanie z usług tego podmiotu Nie można zatem zarzucić stronie powodowej, że koszt ten jest zawyżony oraz – jak już zostało wcześniej wskazane – nie jest rolą biegłego sądowego ustalanie tego kosztu w sytuacji, kiedy nie budzi wątpliwości fakt jego poniesienia realnie przez stronę powodową i wysokość. Zdaniem Sądu koszt ten w całości pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z zaistniałą szkodą.

Nie był zasadny zarzut strony pozwanej, że koszty holowania mogły zostać uznane za zasadne w zakresie najbliższego serwisu marki pojazdu jaki uległ uszkodzeniu, gdyż nie wynika to z żadnych uregulowań prawnych, a poza tym okoliczności sprawy wskazują, że strona powodowa nie miała wyboru podmiotu który dokonał holowania i miejsca, dokąd został zaholowany pojazd.

Dalej Sąd ustalił, że prawdziwe są twierdzenia strony powodowej o tym, iż w czasie naprawy uszkodzonego samochodu kierowca nie wykonywał kursów innym pojazdem, lecz pozostawał w gotowości do świadczenia pracy, za co otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze. Wielu przewoźników świadczących usługi transportowe właśnie w taki sposób organizuje pracę kierowców, iż każdy kierowca jest przypisany do pojazdu i kiedy kierowca ma urlop to pojazd nie jeździ i nie zarabia, a także odwrotnie – w razie naprawy samochodu kierowca nie świadczy pracy pojazdem zastępczym. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego taka sytuacja ma miejsce również u strony powodowej.

Z tego względu Sąd uznał za uzasadnione koszty wynagrodzenia kierowcy w czasie postoju związanego z naprawą pojazdu w okresie od dnia 01.11.2021 r. do 19.01.2022 r. w kwocie łącznie 7.338,21 zł. W tym miejscu należy zaznaczyć, że z zasad doświadczenia życiowego wynika, iż kwota ta stanowi tylko minimalną część wynagrodzenia uzyskiwanego przez kierowców w transporcie międzynarodowym (odpowiadająca wynagrodzeniu minimalnemu), gdyż zwyczajowo składa się ono z trzech elementów: właśnie takiego wynagrodzenia minimalnego, diet związanych z czasem pracy oraz wynagrodzeniem dodatkowym - które co trzeba stwierdzić wprost – nie zawsze jest ewidencjonowane. Kwota ta stanowiła stratę strony powodowej, która musiała płacić wynagrodzenie kierowcy pomimo tego, że nie mógł on świadczyć pracy na skutek uszkodzenia pojazdu i oczekiwania na jego naprawę. Zwrócić należy uwagę, że ze względu na sytuację na rynku pracy strona powodowa nie mogła sobie pozwolić na rezygnację z doświadczonego pracownika, gdyż zapewne byłby trudności z ponownym zatrudnieniem osoby na jego miejsce.

Po trzecie żądanie zapłaty kwoty 870,29 zł stanowiąca sumę ceny zakupu nowych tablic rejestracyjnych do uszkodzonego pojazdu oraz poszczególnych kosztów związanych z delegacją pracownika strony powodowej do wyjazdu do B. w dniu 30.10.2021 r. celem uregulowania płatności w gotówce na rzecz firmy holującej pojazd w ocenie Sądu była uzasadniona w całości. Na kwotę tą złożyły się:

- koszty delegowania A. K. w dniu 30.10.2021 r. do Republiki Czeskiej obejmowały: koszty delegacji w wysokości 13,67 euro (63,16 zł wg kursu NBP z dnia 29.10.2021 r.),

- koszty opłat autostradowych w Polsce na odcinku autostrady K.-K. w dwie strony w kwocie 48,00 zł i winiety w Czechach w kwocie 310 (...) (55,77 zł wg kursu NBP z dnia 29.10.2021 r.),

- koszt zakupu paliwa do samochodu służbowego pracownika w łącznej kwocie 623,36 zł,

- koszt 80,00 zł tytułem ceny zakupu nowych tablic rejestracyjnych daje to kwotę

Strona powodowa udowodniła poniesienie powyższych kosztów przedkładając: polecenie wyjazdu służbowego z dnia 30.10.2021 r. oraz jego rozliczenie, potwierdzenie opłat za przejazd autostradą polską i w Czechach z dnia 30.10.2021 r., a także rachunki za paliwo i wreszcie potwierdzenie uiszczenia opłaty komunikacyjnej w wysokości 80,00 zł. Wydatki te zostały potwierdzone także zeznaniami świadka A. K., który został oddelegowany do B. w dniu 30.10.2021 r.

Zdaniem Sądu sytuacja, jaka miała miejsce w Czechach w dniu 29.10.2021 r. i następnym była sytuacją awaryjną, nagłą i nie można z perspektywy czasu zarzucić stronie powodowej, że dokonała wadliwych wyborów, czy też, że swoim działaniem nie dążyła do minimalizacji szkody. Wręcz przeciwnie, Sąd zauważa, że wysłanie pracownika powódki na następny dzień, tj. niezwłocznie z gotówką celem „wykupienia” pojazdu z parkingu czeskiej przedsiębiorcy było działaniem podyktowanym właśnie chęcią minimalizacji szkody ze względu na wysokie opłaty parkingowe, a także chęcią oddania samochodu jak najszybciej do serwisu w Polsce, aby mógł zostać naprawiony i ponownie świadczyć usługi transportowe. Sąd uznał również za udowodniony koszt wymiany tablic rejestracyjnych pojazdu w kwocie 80,00 zł.

Natomiast nie było zasadne żądanie zapłaty kwoty 44.000,00 zł, jakiego domagała się od pozwanego ubezpieczyciela tytułem utraconych korzyści spowodowanych unieruchomieniem pojazdu i jego naprawą w związku z zaistniałą szkodą, likwidowaną przez stronę pozwaną. Jak już wcześniej wskazano strona powodowa podała niewłaściwe twierdzenia w zakresie szkody rozumianej jako utracone korzyści, myląc osiąganą marżę z utraconym zyskiem. Powodowa spółka nie zaoferowała materiału źródłowego, na podstawie którego nie tyle Sąd, lecz wnioskowany biegły sądowy byłby w stanie ustalić wysokość utraconych przez spółkę korzyści. Dokumenty księgowe przedłożone do akt przez powódkę obejmowały jej zlecenia, faktury, a brakowało sprawozdań finansowych i innych dokumentów pozwalających ustalić wysokość zysku, a nie tylko marży liczonej przez stronę powodową od jednego kursu pojazdem ciężarowym. W ocenie Sądu strona powodowa nie tylko nie wykazała utraconego zysku, a przede wszystkim nie podała w tym zakresie prawidłowych twierdzeń, które mogłyby być zweryfikowane przez biegłego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji wyroku na zasadzie Zgodnie z § 2894 ust. 1 w zw. z § 2927 ust. 1 zd. 1 w zw. § 2952 zd. 1 Z. č. (...) Sb w zw. z z § 6 ust. 2 Z. č. (...) Sb oraz pozostałych powyżej przepisów. Stronie powodowej należą się również odsetki nalicza według przepisów prawa czeskiego

Zasądzając ustawowe odsetki za opóźnienie od wskazanej w pkt I wyroku kwoty, Sąd działał w oparciu o art. 481 § 1, § 2 i § 2 ⁴ k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie zgodnie z żądaniem pozwu od dnia następnego po dniu odebrania wezwania do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem.

O kosztach procesu Sąd orzekł po myśli art. 100 zdanie 1 k.p.c.

W niniejszej sprawie Sąd przyjął, iż skoro strona powodowa dochodziła pozwem kwoty 65.655,24 zł, a zasądzono na jego rzecz kwotę 21.655,24 zł, to wygrała ona sprawę w 32%.

Koszty postępowania łącznie wyniosły 14.120,00 zł, a koszty po stronie powodowej wyniosły 8.703,00 zł. Dalej 32% z tej kwoty to kwota 4.518,40 zł.

Na koszty procesu po stronie powodowej składają się: opłata od pozwu w kwocie 3.286,00 zł, opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 5.400,00 zł.

Koszty postępowania po stronie pozwanej wyniosły 5.417,00 zł i obejmowały wynagrodzenie kwalifikowanego pełnomocnika oraz opłatę od pełnomocnictwa.

Różnica kosztów poniesionych przez strony wynosi 898,60 zł (5.417,00 zł - 4.518,40 zł), którą to kwotę strona powodowa pozwana winna zwrócić pozwanej.

Nadto Sąd zasądził odsetki od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu, na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Sędzia Zbigniew Miczek